W Polsce obowiązują regionalne uchwały antysmogowe, które stopniowo wprowadzają ograniczenia dotyczące spalania węgla. Daty zakazów różnią się w zależności od województwa i rodzaju kotłów grzewczych. Przepisy mają na celu poprawę jakości powietrza oraz ograniczenie emisji zanieczyszczeń.
Ogólnopolskie przepisy dotyczące kotłów węglowych
Na poziomie krajowym zakazane jest użytkowanie kotłów niespełniających wymogów klasy 5 według normy PN-EN 303-5:2012. Kotły bezklasowe oraz klasy 1. i 2. są już zakazane w większości województw. Wprowadzanie zakazów ma być zakończone do 2030 roku w miastach oraz do 2040 roku na wsiach w całym kraju
Terminy w poszczególnych województwach
- Małopolskie – całkowity zakaz używania węgla od 2030 roku. Obecnie zakazane jest stosowanie kotłów poniżej klasy 5;
- Śląskie i Podkarpackie – zakaz użytkowania kotłów poniżej klasy 3 i 4 od 2028 roku;
- Mazowieckie – do 2028 roku obowiązuje zakaz spalania węgla w rejonach Warszawy;
- Dolnośląskie – od lipca 2024 roku zakaz kotłów klasy 3, a od 2028 roku także klasy 4;
- Lubelskie – zakaz użytkowania kotłów klasy 3 i 4 od 2026 roku, a klasy 5 od 2029 roku.
W niektórych miastach zakazy obowiązują już teraz, np. w Krakowie całkowity zakaz spalania węgla wprowadzono w 2019 roku.
Kary za naruszenie przepisów
Osoby, które nie dostosują się do lokalnych przepisów, mogą być ukarane grzywną od 500 do 5000 zł. Mandaty nakładane są przez straż gminną, policję lub Inspekcję Ochrony Środowiska. Właściciele domów mieli jednak czas na dostosowanie się do wymogów dzięki licznym programom wsparcia, takim jak „Czyste Powietrze”.
Alternatywy dla ogrzewania węglem
Odchodzenie od węgla wymaga zastosowania alternatywnych źródeł ciepła. Do najpopularniejszych należą:
- Pompy ciepła – wykorzystują energię odnawialną z powietrza, wody lub gruntu, oferując niski koszt eksploatacji oraz ekologiczność. Koszt inwestycji to około 30 000–65 000 zł, ale dostępne są dotacje z programów takich jak „Czyste Powietrze”;
- Gaz ziemny – popularne rozwiązanie w rejonach z dostępem do sieci gazowej. Koszt instalacji to około 18 000–20 000 zł, a roczne wydatki na ogrzewanie wynoszą średnio 6000 zł;
- Kotły na pellet – ekologiczna alternatywa dla węgla, korzystająca z biomasy. Koszt instalacji wynosi 20 000–25 000 zł, a roczne koszty eksploatacji to około 5500 zł;
- Ogrzewanie elektryczne – prostota instalacji, ale wysoki koszt eksploatacji – nawet 9000 zł rocznie dla domu 150 m². Polecane głównie w dobrze ocieplonych budynkach.
Serwis Wydarzenia.interia.pl podaje, że najbardziej oszczędne formy ogrzewania to pompy ciepła, a także systemy gazowe: https://wydarzenia.interia.pl/artykul-sponsorowany/news-jaki-jest-koszt-ogrzewania-pompa-ciepla,nId,7764798.
Węglowe ogrzewanie to już przeżytek!
Termin zakazu palenia węglem zależy od regionu, a szczegóły można znaleźć w uchwałach antysmogowych województw. Warto pamiętać, że proces odchodzenia od węgla trwa, a ostateczne daty zakazu są różne w zależności od miejsca. Dla mieszkańców planujących wymianę kotłów dostępne są dofinansowania, które znacząco ułatwiają przejście na bardziej ekologiczne źródła ogrzewania.
